Lees verder
blog
Veel leiders overschatten hun daden bij het bevorderen van de psychologische veiligheid in hun team. Ontdek waarom dit gebeurt en wat je kunt doen om dit te voorkomen.
Leiderschap en psychologische veiligheid: waarom managers zichzelf overschatten
Psychologische veiligheid is een essentiële voorwaarde voor succesvolle samenwerking binnen elk team. Toch blijkt uit onderzoek dat er een opvallend verschil zit tussen hoe leidinggevenden en medewerkers denken over de mate waarin leidinggevenden bijdragen aan deze veiligheid. Leidinggevenden – binnen zowel het managementteam als het directieteam – denken vaak dat ze goed bezig zijn. Medewerkers denken daar anders over (Braddy et al., 2014).
Waarom gaat dit mis?
Het probleem zit diepgeworteld in de manier waarop leidinggevenden en medewerkers naar de relatie met elkaar kijken. Waar medewerkers continu bewust zijn van het feit dat er afhankelijkheid in de relatie met hun leidinggevende zit, ervaren leidinggevenden deze dit zelden. Ze weten het misschien wel, maar ze voelen het niet. Dit verschil zorgt voor een mismatch – en dus in gedrag.
Macht als onzichtbare bril
Leidinggevenden vergeten vaak dat medewerkers altijd – bewust of onbewust – óók door een ‘machtsbril’ naar hen kijken. Macht die leidinggevenden over hen hebben. Deze bril beïnvloedt het gedrag van medewerkers in vergaderingen, in één-op-één gesprekken en in teamsamenwerkingen. Zelfs als een leidinggevende zichzelf als toegankelijk en empathisch beschouwt, kan die machtspositie toch psychologische veiligheid ondermijnen.
| Medewerker | Leidinggevende |
|
Altijd bewust van afhankelijkheidsrelatie |
Cognitief wel bewust van omgekeerde afhankelijkheidsrelatie |
|
Voelt afhankelijkheidsrelatie op emotioneel niveau (potentiële dreiging)
|
Voelt deze relatie niet emotioneel (geen dreiging) |
|
Houdt hier altijd rekening mee
|
Houdt hier geen rekening mee |
|
Wil voorkomen dat meerdere een negatieve indruk krijgt
|
Is niet bezig met indruk die medewerker van hem/haar heeft |
|
Zet o.a. empathie in om negatieve indruk te voorkomen
|
Hoeft geen empathie in te zetten om negatieve indruk te voorkomen |
|
Perspectief t.a.v. leidinggevende is altijd gelaagd: altijd óók afhankelijkheidsperspectief |
Geen gelaagdheid in perspectief: geen afhankelijkheidsperspectief |
Wat kun je doen als leidinggevende?
Psychologische veiligheid ontstaat niet vanzelf. Zeker in managementteams en directieteams, waar de druk hoog is en samenwerking essentieel, vraagt dit actief leiderschap. Het begint met het erkennen van je machtspositie en het effect daarvan op anderen. En het normaliseren van deze machtspositie. Door op intermenselijk niveau gelijkwaardigheid te betrachten. Door medewerkers serieus te nemen. Hen uit te nodigen om hun mening te geven. En door te waarderen dat zij zich uitspreken.
Het bevorderen van psychologische veiligheid vraagt om meer dan goede intenties. Het vraagt om bewustzijn van macht, oprechte nieuwsgierigheid en actief leiderschap. Door als managementteam of directieteam stil te staan bij dit perspectiefverschil, ontstaat er ruimte voor échte samenwerking en vertrouwen.